Częstochowa. Co skrywają tutejsze wodociągi? Tego nie ma nikt inny

Obiekt Wodociągów Częstochowskich zlokalizowany w Kolonii Wierzchowisko wyróżnia się zarówno unikalnymi w skali kraju rozwiązaniami technologicznymi, jak i bogatą historią.

W Wierzchowisku działa jedyna w Polsce Stacja Usuwania Azotanów. Do redukcji ponadnormatywnych stężeń azotanów stosuje się metodę biologicznej denitryfikacji, która wykorzystuje procesy naturalnie występujące w wodzie i glebie. Woda ze studni wpuszczana jest do zbiorników ciśnieniowych, w których panują warunki bliskie beztlenowym. Dodawane są do niej dwa składniki, czyli nieskażony etanol i kwas fosforowy. W ten sposób w połączeniu z beztlenowymi warunkami bakterie rozkładają azotany. Dzięki temu Wodociągi Częstochowskie produkują bardzo dobrej jakości wodę, oczyszczają ją w sposób nieinwazyjny, a przy okazji dbają o środowisko.

Ujęcie Wierzchowisko produkuje blisko 25 proc. całości wody dostarczanej klientom przez Wodociągi Częstochowskie, z czego blisko 88 proc. nie podlega uzdatnianiu poprzez redukcję żelaza i manganu.

- To wizytówka firmy zarówno ze względu na walory edukacyjne, jak i wizualne, czyli urokliwy las wokół obiektu. Ujęcie charakteryzują dwie dość niezwykłe rzeczy. Chodzi o źródło, które do tej pory jest najbardziej wydajnym ujęciem, a także funkcjonujący do dziś agregat prądotwórczy firmy Škoda z 1961 roku - opowiada Michał Król, prezes Wodociągów Częstochowskich.

Gdy na terenie Częstochowy budowano sieć wodociągową, kanalizacyjną, deszczową, trzy przepompownie ścieków, oczyszczalnię ścieków i zbiornik magazynowy wody na tyłach Jasnej Góry (ulica Oleńki), najważniejszym problemem pozostawało znalezienie źródła wody.
Źródło, które biło w Kolonii Wierzchowisko na polu prywatnym gospodarstwa państwa Bociąga, było oddalone od miasta. Jednak przeważyła jakość wody - była bardzo dobra i korzystna z punktu widzenia jej twardości, co miało istotne znaczenie dla przemysłu. Do tego woda nie wymagała uzdatniania.

W Wierzchowisku prace rozpoczęły się ok. 1926 roku. Pogłębiono źródło, zainstalowano kręgi betonowe i zamontowano urządzenia zasysające, czyli rurociągi, które były podłączone do pompowni wody i tłoczone do Częstochowy. Sama woda popłynęła do mieszkańców przed Wigilią 1928 roku.

Ciekawostką historyczną pozostaje także wspomniany wcześniej okrętowy agregat Škody, który funkcjonuje do dziś i służy podtrzymaniu ciągłości dostaw wody w stacji na wypadek braku zasilania energetycznego. Z kolei ciekawostką z lat 90. ubiegłego wieku jest stacja ozonowania, której zbiornik o pojemności 366 m3 umiejscowiono na dachu. Ten unikalny układ służy temu, aby po reakcji z ozonem woda trafiała grawitacyjnie do zbiornika magazynowego, skąd jest pobierana przez pompy i tłoczona w kierunku Częstochowy i gminy Mykanów.