Przyrów chce odzyskać prawa miejskie. Co na ten temat sądzą mieszkańcy? Ruszyły konsultacje społeczne.

W 2019 roku obchodzono jubileusz 650-lecia lokacji miasta Przyrowa przez Króla Kazimierza Wielkiego.

- Historia Przyrowa, jak również dokonujące się w tej miejscowości na przełomie lat pozytywne przeobrażenia i zmiany, stały się powodem licznych refleksji dotyczących odzyskania praw miejskich dla miejscowości Przyrów - mówi Robert Nowak, wójt gminy Przyrów.

Osadnictwo w okolicach dzisiejszego Przyrowa zaczęło rozwijać się już w okresie średniowiecza. Pierwszy znany zapis historyczny dotyczy wsi Wiercica i pochodzi z 1279 r. W pobliżu obecnego Przyrowa po zachodniej stronie rzeki Wiercicy istniała też w tym czasie wieś Komorów. Na terenie słabo jeszcze zagospodarowanym, wśród lasów i bagien północnego krańca ziemi krakowskiej, Król Kazimierz Wielki lokował natomiast samo miasto Przyrów.

- Wydarzenie to miało miejsce w dniu 15 marca 1369 roku, na zamku w Olsztynie, gdzie Król Kazimierz Wielki wydał Jakubowi Rechickiemu z Nagłowic przywilej lokacyjny miasta Przyrowa, określający dokładnie granice miasta. Król nakazał bowiem budowę miasta Przirow (Przyrów) w pobliżu nieistniejącej już królewskiej wsi Komorów, pomiędzy miastami królewskimi: Lelowem a Radomskiem, na prawym brzegu rzeki Wiercicy. Tak oto Przyrów stał się miastem i był nim przez 501 lat, a Przywilej lokacyjny miasta Przyrowa z 1369 roku, w tłumaczeniu z łaciny na język polski, zachował się do dziś - przypomina wójt gminy Przyrów.

Okres swej świetności jako miasta, Przyrów przeżywał w XV, XVI i pierwszej połowie XVII w. Wtedy to nastąpił znaczny jego rozwój i wzrost liczby mieszkańców. Gwałtowny upadek natomiast miał miejsce w latach 1655 – 1660 w wyniku najazdu szwedzkiego.

- Upadek znaczenia Przyrowa i ograniczenie rozwoju spowodowane było zmianą trasy głównej drogi z Krakowa do Wielkopolski, oraz ogromnymi zniszczenia dokonanymi przez Szwedów w XVII wieku (pozostało około 30% zabudowy) i rokosz Lubomirskiego. Po tych wydarzeniach miasto już nigdy nie doszło do swej świetności, a ostatecznie, po upadku powstania styczniowego, Przyrów - dekretem cara Rosji Aleksandra II - utracił prawa miejskie - tłumaczy Robert Nowak.

Postanowienie weszło w życie 31 maja 1870 r.

- W ten sposób, założone przez Króla Kazimierza Wielkiego, miasto Przyrów zostało ukarane i upokorzone za udział jego mieszkańców w powstaniu - dodaje.

Wójt gminy Przyrów rozpoczął starania dotyczące przywrócenia praw miejskich. W ubiegłym roku radni jednogłośnie przyjęli uchwałę w sprawie podjęcia działań zmierzających do nadania miejscowości Przyrów statusu miasta. Podjęto też decyzję o konsultacjach społecznych. Te rozpoczęły się 22 grudnia 2022 roku i potrwają do końca stycznia. Mieszkańcy mogą poprzeć, sprzeciwić się lub wstrzymać się od odpowiedzi na zawarte w ankiecie pytanie: „Czy jesteś za nadaniem miejscowości Przyrów statusu miasta?” oraz ewentualnym zaprezentować dodatkowe opinie lub propozycje w rubryce „Uwagi”.

- Przywrócenie praw miejskich przyczyni się do zmiany wizerunkowej i zwiększenia prestiżu miejscowości Przyrów. Da jasny sygnał inwestorom, że się rozwijamy, inwestujemy, że jesteśmy dobrym miejscem do lokowania nowych biznesów i tworzenia nowych miejsc pracy, co pozwoli na większy rozwój miejscowości i całej gminy, która z wiejskiej stałaby się miejsko – wiejską. Otworzy nam również drogę do korzystania z planowanych środków na rewitalizację i rozwój małych miast. Doprowadzi także do wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej, rozwoju turystyki, a także lepszego wykorzystania zasobów historycznych i przyrodniczych. Z całą pewnością przywrócenie praw miejskich będzie aktem dziejowej sprawiedliwości i wyrazem szacunku dla przodków, gdy po ponad 150 latach zostanie przywrócona godność zabrana przez zaborców za patriotyczną postawę - podkreśla wójt Robert Nowak.

Władze gminy twierdzą, że przywrócenie praw miejskich nie spowoduje żadnych dodatkowych obciążeń dla mieszkańców.

- Zmiana statusu miejscowości w żaden sposób nie wpłynie na wysokość podatków, czy opłat oraz nie wymusi konieczności wymiany dokumentów osobistych. Być może status miejski zachęci młodych ludzi do osiedlania się tu na stałe i pozwoli spojrzeć na rzeczywistość z zupełnie innej perspektywy - twierdzi wójt Robert Nowak. - Przywrócenie miejscowości Przyrów praw miejskich będzie uhonorowaniem wszystkich mieszkańców naszej gminy oraz wyrazem szacunku za patriotyczną postawę - podsumowuje.