Częstochowa: Jerzy Zając i Marcin Biernat, radni PO proponują niższe opłaty za śmieci

Szanowny Panie Prezydencie
List otwarty
Dot. stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi proponowanych przez
CzPK sp. z o.o. i przedstawionych Radzie Miasta Częstochowy.
Przepisy Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązują Rady gmin do podjęcia szeregu uchwał regulujących gospodarkę odpadami na ich terenie. Rada Miasta Częstochowy niektóre uchwały już podjęła m.in. powierzyła zadanie własne utrzymanie czystości i porządku na terenie Miasta Częstochowskiemu Przedsiębiorstwu Komunalnemu sp. z o.o. Decyzja by zadanie własne – organizacji systemu zbiórki i utylizacji odpadów - powierzyć podmiotowi, który jest jednocześnie jednym z wykonawców i beneficjentów tego systemu, wymaga ze strony Rady Miasta szczególnej uwagi w nadzorowaniu i kontrolowaniu. Nie możemy godzić się na niezasadne zwiększanie kosztów ponoszonych przez mieszkańców.
Już wcześniej na podstawie udzielonego pełnomocnictwa CzPK przygotowywała projekty uchwał, w tym kluczową, naszym zdaniem, uchwałę w sprawie ustalania metody i stawki za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Urząd Miasta wspólnie z CzPK prowadził konsultacje społeczne dot. wyboru metody ustalania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Nie była przedmiotem konsultacji proponowana wysokość opłat. W tej sprawie nie prowadzono także konkretnych rozmów z podmiotami świadczącymi usługi z zakresu wywozu odpadów (nie jest znana ich kalkulacja kosztów) ani z dotychczasowymi organizatorami zbiorowych usług na odbiór odpadów z osiedli domów wielomieszkaniowych, w tym administracjami spółdzielni mieszkaniowych. Proponowane opłaty wynikają tylko i wyłącznie z kalkulacji kosztów przygotowanych przez CzPK.
Stawka, przedstawiona radnym już w listopadzie, przez CzPK wynosi 14,45 zł od mieszkańca na miesiąc za segregowane odpady i 18 zł od mieszkańca na miesiąc za niesegregowane odpady (gdy podstawą naliczenia jest liczba mieszkańców w gospodarstwie domowym) albo gdyby wybrano opłaty od m3 zużytej wody, wtedy 4,93 zł za 1 m3 zużytej wody za miesiąc w przypadku segregacji lub 6,91 zł za 1 m3 zużytej wody na miesiąc za „śmieci” niesegregowane. Jesteśmy zwolennikami wyboru metody „od mieszkańca”, bo to ludzie wytwarzają odpady, a nie m3, ale nie to nas bulwersuje tylko wysokość opłat.
Dotychczas w żadnej z częstochowskich spółdzielni mieszkaniowych wysokość opłat za „śmieci” nie przekraczała 8 zł na mieszkańca na miesiąc i to za „śmieci” niesegregowane. Opłaty w tej wysokości wynikały z kalkulacji firm komercyjnych. Zgodnie z prawem lokalnym w ramach tych kosztów firmy obowiązane były dysponować potencjałem („gniazda” zbiórki odpadów, przystosowane środki transportu) umożliwiającym wdrożenie selektywnej zbiórki odpadów. W wielu miejscach na terenie Częstochowy takie skutecznie działające systemy selektywnej zbiórki już funkcjonują. Korzystając z nowych przepisów prawnych można obecny system udoskonalać, lecz nie warto niszczyć go zastępując bardzo kosztownym monopolem gminnym.
Niepokoi nas także upór władz stojących na stanowisku, że całe miasto należy objąć tylko jednym sektorem w przetargu dotyczącym odbioru i wywozu „śmieci”. Z przykładów innych miast wyraźnie widać, że podział miasta na sektory nie tylko wpływa na niższe ceny wynikające z wielu przetargów, ale przyczynia się także do wprowadzenia zdrowej konkurencji oraz zachowania miejsc pracy w lokalnych przedsiębiorstwach świadczących usługi komunalne.
CzPK w odpowiedzi na interpelację J. Zająca przestawiło kalkulację uzasadniającą proponowane wysokości opłat. Kalkulację tę każdy może znaleźć w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Urzędu Miasta jako odpowiedź na interpelację, przesłano ją również wszystkim radnym.
Niestety kalkulacja ta zawiera znacznie zawyżone koszty opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi i tym samym przerzuca opłaty na mieszkańców Częstochowy. Nie można tej kalkulacji przyjąć bezkrytycznie jako uzasadnienie stawki 18 zł (14,45 zł po segregacji).
Kalkulacja ta dzieli koszty na 3 części:
1. - miesięczne koszty odbierania, transportu, zbierania odpadów z gniazd selektywnej zbiórki – łącznie 1002747 zł. na miesiąc.
2. – koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych – łącznie 1050525 zł. na miesiąc.
3. – koszty administracyjne systemu - łącznie 444656 zł na miesiąc.
Zsumowanie tych trzech rodzajów kosztów daje koszt 2,497 mln zł na miesiąc. Przyjmując, że mieszkańców Częstochowy jest 232 tys. dałoby to stawkę 10,77 zł na mieszkańca za miesiąc. CzPK wprowadza jednak współczynnik 1,15 podnoszący tę stawkę o 15%, co oznacza, że w swojej kalkulacji zakłada, że aż 15% mieszkańców, czyli 34,8 tys. Częstochowian nie będzie płaciło za „śmieci” i tę kwotę mają zapłacić Ci, którzy płacą. Innego wytłumaczenia współczynnika 1,15 nie ma!!! Takie założenie jest absurdalne, zważywszy, że Urząd ma wszelkie możliwości skutecznej egzekucji należności, o czym świadczy ponad 96% ściągalność podatku od nieruchomości.
CzPK dodatkowo tak zsumowane koszty 1+2+3 obciąża podatkiem VAT i wtedy wychodzi stawka 14,45 zł za miesiąc na mieszkańca. Doliczanie podatku VAT do opłat za „śmieci” budzi poważne wątpliwości prawne. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie sygn. akt ISA/Rz/968/12 mówi wyraźnie, że opłaty za „śmieci” nie mogą być obciążane podatkiem VAT.
Dodatkowo założeniem nowej ustawy było, że system odbioru odpadów ma się zbilansować i nie można na nim zarabiać. Tymczasem przedstawiona kalkulacja w każdym segmencie kosztów wlicza zysk od 2% do 5%, co zawyża koszty, a zatem zwiększa stawkę opłat.
To nie koniec naszych zastrzeżeń do kalkulacji CzPK. W każdym z segmentów kosztów znajdujemy błędy i zawyżane szacunki - wskażemy tylko niektóre. Np. w kosztach 1 są dwukrotnie liczone koszty eksploatacyjne selektywnej zbiórki odpadów: raz w wysokości 150 tys. zł rocznie i dodatkowo zdublowana w ujęciu miesięcznym ( tabela 2 pkt a). Koszt programu obsługującego system przyjęto 100 tys. zł podczas gdy 20 stanowiskowy program MICOMP kosztuje 50 tys. zł. Koszty założenia kartotek to 300 tys. zł, a przecież to tylko wprowadzanie danych z deklaracji do systemu komputerowego i za to będą wynagradzani przyszli pracownicy, których przewiduje się 23 osób. Koszty odbioru i transportu pozostałych odpadów są obciążone zakupem 4 samochodów za ogólną kwotę 890 tys. zł i zatrudnienie 10 osób z płacą każdego brutto 4471 zł miesięcznie. Znacznie taniej byłoby wziąć samochody w leasing. O innych wątpliwościach w kalkulacji nie piszemy, ale możemy je wskazać.
Wątpliwości budzi także konieczność budowania nowej administracji, skoro część zadań związanych ze ściąganiem opłat można częściowo powierzyć dotychczasowym organizatorom zbiórki odpadów: administracjom osiedli wielomieszkaniowych.
Podsumowując zwracamy się do Pana Prezydenta o rzetelne sprawdzenie tej kalkulacji i zaproponowanie Radzie Miasta Częstochowy stawki za segregowane odpady maksymalnie w wysokości 9 zł na mieszkańca za miesiąc i 12 zł za niesegregowane odpady.
Nie możemy się zgodzić, by CzPK poprawiało swoje wyniki finansowe kosztem Częstochowian.
Sz. P. Radnych prosimy o poparcie naszych starań.
Jerzy Zając, Marcin Biernat