Zabraknie miejsca w przedszkolach dla 3-latków

W wyniku wprowadzonej (bez konsultacji społecznych) 29 grudnia 2015 r. zmiany ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw  podniesiony został wiek obowiązku szkolnego z 6 do 7 lat, a także wiek obowiązku przedszkolnego z 5 do 6 lat.
Dokonując tej zmiany Rząd RP argumentował, iż przywrócono rodzicom dzieci sześcioletnich prawo wyboru, czy zapisać 6-letnie dziecko do szkoły, czy też pozostawić je w przedszkolu. Bez względu na ocenę tej regulacji, która przez wielu rodziców może być odbierana pozytywnie, rodzi ona konsekwencje w postaci odwrócenia przygotowanej i wprowadzonej  już zmiany systemowej, polegającej na tym, iż dzieci 6-letnie podjęły naukę w klasie pierwszej szkoły podstawowej, zwalniając miejsca w przedszkolach dla tych dzieci 3-letnich, których rodzice chcieli skorzystać z możliwości posłania dziecka do przedszkola.
SZKOŁY PRZYGOTOWANE NA SZEŚCIOLATKÓW
Trzeba pamiętać, że wprowadzając reformę szkolnictwa, położono duży nacisk na przygotowanie szkół na przyjęcie młodszych dzieci. Dziś większość szkół nie przypomina już tych sprzed kilku lat. Zmodernizowano sale lekcyjne, wydzielając w nich część rekreacyjną, powiększono świetlice, dostosowano łazienki i stołówki. Zainwestowano w wyposażenie szkół w sprzęty i zabawki edukacyjne oraz unowocześniono place zabaw. W wyniku zwiększenia części oświatowej subwencji ogólnej w 2014 r. z przeznaczeniem na wyposażenie w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne pomieszczeń do nauki dla dzieci sześcioletnich, Częstochowa otrzymała na ten cel ponad 561 tys. zł i doposażyła 39 szkół podstawowych.

Ustalono,  że klasy pierwsze nie mogą być przepełnione (maksymalnie liczą 25 osób, w Częstochowie średnia wynosi ok. 21 uczniów), a do pracy z najmłodszymi zostali wytypowani nauczyciele z odpowiednim przygotowaniem – znający potrzeby sześciolatków. Dzisiejszy system edukacji liczy się z potrzebą zabawy wśród uczniów klas pierwszych, dlatego sam program nauczania przewiduje wiele rozwiązań, które zaspokajają potrzebę zarówno rozrywki, jak i nauki u sześciolatka. Zajęcia w klasie są przeplatane zabawami ruchowymi, a sam nauczyciel obserwując potrzeby dziecka,  może decydować o czasie trwania poszczególnych zajęć.
STARANIA O ROZWÓJ EDUKACJI PRZEDSZKOLNEJ W MIEŚCIE
W latach 2011-2015 Miasto Częstochowa podjęło szereg działań zmierzających do upowszechnienia edukacji przedszkolnej:
· Zostały utworzone 3 przedszkola: MP nr 28, MP nr 39, MP nr 40 z łączną liczbą 8 oddziałów i 190 miejsc. Następnie dokonano przekształceń dotychczasowych szkół podstawowych w zespoły szkolno-przedszkolne: ZSP nr 1, ZSP nr 2, ZSP nr 3, ZSP nr 4 i ZSP nr 5. Co roku uruchamiano dodatkowe oddziały przedszkolne zarówno w przedszkolach, jak i w szkołach podstawowych.
· M.in. w celu zoptymalizowania dostępności do przedszkoli dla dzieci mieszkających na terenie naszego miasta wprowadzono rekrutację elektroniczną, dzięki której miejsca w miejskich przedszkolach nie są już blokowane przez dzieci z gmin sąsiednich.
· Na terenie miasta zostało utworzonych w ostatnich latach - za zgodą miasta - 8 przedszkoli i 6 punktów przedszkolnych niepublicznych.
· Uchwałą Rady Miasta Częstochowy od 1 września 2014 r. dzieci będące mieszkańcami miasta zostały zwolnione w 100% z opłat za pobyt  w przedszkolu powyżej 5 bezpłatnych godzin; bezpłatne w przedszkolach są także zajęcia dodatkowe.
Biorąc pod uwagę liczbę miejsc w przedszkolach oraz liczbę dzieci w wieku przedszkolnym, zgodnie z analizą jaka została przeprowadzona na początku roku szkolnego 2015/2016 i przy założeniu, iż dzieci 6-letnie idą od 1.09.2016 r. do pierwszej klasy, częstochowskie przedszkola zapewniłyby miejsca dla wszystkich dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Bez większych problemów do publicznych przedszkoli przyjęte zostałyby także dzieci 2,5-letnie.
ZMIANA TO KŁOPOT Z TRZYLATKAMI I MAŁO DZIECI W PIERWSZYCH KLASACH
- Nowelizacja ustawy o systemie oświaty wytworzyła nową sytuację, na którą żaden samorząd nie jest przygotowany. Nawet przy woli poniesienia dodatkowych kosztów i tworzeniu dodatkowych miejsc w przedszkolach są ograniczenia lokalowe i związane z przepisami przeciwpożarowymi– mówi zastępca prezydenta Ryszard Stefaniak.
Aby zmniejszyć negatywne skutki tych zmian należałoby teoretycznie - w ciągu pół roku - wybudować nowe przedszkola, które – zgodnie z danymi demograficznymi oraz zmniejszającą się z roku na rok liczbą urodzeń - mogłyby w kolejnych latach sukcesywnie pustoszeć.
Od 1 września 2016 r. obowiązkiem szkolnym będą ponownie objęte dzieci 7-letnie (od roku szkolnego 2015/2016 ten obowiązek objął już dzieci 6-letnie), a sześciolatki mają znowu realizować przygotowanie przedszkolne. Podniesienie wieku szkolnego oznacza, że dzieci 6-letnie zostaną w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych przy szkołach podstawowych, a co za tym idzie nie zwolnią się miejsca dla nowych kandydatów. Na podstawie danych wynikających z rekrutacji w poprzednich latach szacuje się, że do miejskich przedszkoli może w Częstochowie kandydować ok. 1300 3-letnich dzieci (urodzonych w roku 2013).
Potwierdzają to rezultaty przeprowadzonej w styczniu wstępnej ankiety wśród rodziców dzieci sześcioletnich (urodzonych w 2010 r.). Wynika z niej, że zdecydowana większość z nich planuje pozostawienie dziecka w przedszkolu/oddziale przedszkolnym. Należy mieć nadzieję, że stanowisko przynajmniej części rodziców w trakcie rekrutacji ulegnie zmianie.
- Z aktualnych danych sondażowych wynika, że obecnie rodzice tylko ok. 560 dzieci zamierzają je zapisać do klasy I w szkołach podstawowych– referuje Magdalena Dębska, naczelnik Wydziału Edukacji UM.  - Będą to „odroczone” siedmiolatki, sześciolatki z miejskich przedszkoli i z oddziałów przedszkolnych przy szkołach podstawowych oraz uczniowie, których rodzice deklarują pozostawienie dziecka w klasie I.
Zdaniem miejskich władz oświatowych wprowadzona nowelizacja ustawy niesie – przynajmniej czasowo - negatywne społecznie skutki, ponieważ w rzeczywistości ogranicza dostęp do wychowania przedszkolnego dla dzieci najmłodszych tj. 3-letnich, które mają prawo uczęszczać do przedszkola, choć przyjęcie 3-latków do przedszkola nie jest jeszcze dla samorządu w roku szkolnym 2016/2017 - wymogiem ustawowym. Z drugiej strony taka sytuacja bardzo znacząco ogranicza tegoroczny nabór do klas pierwszych, co będzie skutkować mniejszą liczbą godzin dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej oraz większymi kosztami utrzymania oddziałów w całym roczniku dla miasta (spodziewana niska liczebność I klas). 
SZKOLNE ZACHĘTY DLA RODZICÓW SZEŚCIOLATKÓW
W związku z zaistniałą sytuacją - by zachęcić rodziców do zapisywania dzieci 6-letnich do pierwszej klasy szkoły podstawowej dyrektorzy przedszkoli i szkół podstawowych, a także zatrudnieni tam nauczyciele, przeprowadzą wśród rodziców akcję informacyjną dotyczącą możliwości rozpoczęcia nauki w klasach I przez dzieci 6-letnie, np. poprzez spotkania z rodzicami czydni otwarte w szkołach podstawowych.
Na nurtujące rodziców dzieci sześcioletnich pytania: czy posyłać swoje dzieci do szkoły, czy zostawić je w przedszkolu, z jakiej formy pomocy psychologicznej można skorzystać itp., postarają się odpowiedzieć specjaliści z Zespołu Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych (psycholodzy i pedagodzy) w ramach uruchomionej specjalnie w tym celu infolinii.
Ponieważ bardzo ważną sprawą dla rodziców jest to, aby jego dziecko miało w szkole opiekę także po lekcjach, wszystkim pierwszakom, które będą tego potrzebowały ma zostać zapewniony pobyt w świetlicach przeznaczonych dla uczniów klas pierwszych.
W sytuacjach, które będę tego wymagały, miasto sfinansuje zatrudnienie w klasach pierwszych asystentów dla dzieci 6-letnich.
Dla zainteresowanych rodziców szkoły mają zapewnić, podobnie jak w przedszkolach,  trzy posiłki dziennie dla ich dzieci.
Władze Miasta Częstochowy w nowym roku szkolnym chcą też uruchomić zajęcia logopedyczne dla tych dzieci klas pierwszych, które będę potrzebowały wsparcia w tym zakresie.
Zgodnie ze zmienioną ustawą prawo do wychowania przedszkolnego od 1.09.2016 r. mają wszystkie dzieci 4- i 5-letnie. Oznacza to, że zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego w roku szkolnym 2016/2017 gmina musi zapewnić miejsca dzieciom 4 i 5-letnim a także - objętym obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym - dzieciom 6-letnim.
Z uwagi na to, iż liczba pomieszczeń, w których można zorganizować oddział przedszkolny jest ograniczona i takie działania będą wiązały się z koniecznością przeznaczenia dodatkowych środków z budżetu miasta na dostosowanie tych pomieszczeń do potrzeb dzieci, miasto będzie czyniło starania o utworzenie nowych miejsc w przedszkolach, tak aby umożliwić korzystanie z opieki dla jak największej liczby dzieci w wieku przedszkolnym.
Dlatego też, po to, aby jak najwięcej miejsc dla dzieci młodszych 4- i 3-letnich pozostało w przedszkolach, dzieci 5- i 6-letnie zgłaszane do przedszkoli po raz pierwszy będę mogły kandydować tylko do oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych. Czas pracy tych oddziałów to w większości 5 godzin dziennie. Niemniej jednak wychodząc naprzeciw potrzebom rodziców czas pracy zostanie wydłużony w zależności od potrzeb.
TERMINY REKRUTACJI, STATYSTYKA PRZEDSZKOLAKÓW
Stan wolnych miejsc będących do dyspozycji rodziców w postępowaniu rekrutacyjnym, będzie znany dopiero 9 marca br. Od 25 lutego do 3 marca br. rodzice dzieci już uczęszczających do miejskich przedszkoli będą mieli czas na złożenie deklaracji o kontynuacji wychowania przedszkolnego. Postępowanie rekrutacyjne dla nowych kandydatów rozpocznie się 9 marca i potrwa do 5 maja. W przypadku, gdy przedszkole będzie nadal dysponowało wolnymi miejscami, w okresie od 9 maja do 8 czerwca br. przeprowadzi postępowanie uzupełniające.
Trzeba dodać, że Miasto Częstochowa corocznie dotuje też przedszkola publiczne i niepubliczne prowadzone przez inne podmioty. Przedszkola te pobierają pobierają wprawdzie – w różnej wysokości – opłaty od rodziców, ale są dodatkową opcją dla tych, którzy są gotowi zdecydować się na przedszkole prowadzone przez inny podmiot i zakładają możliwość płacenia czesnego.
Dane dotyczące dzieci w miejskich przedszkolach i oddziałach przedszkolnych wg stanu na początek lutego 2016 r.:
Wiek dziecka w 2016 r.
Rok urodzenia
Liczba dzieci w miejskich przedszkolach i oddziałach przedszkolnych przy szkołach podstawowych
7 lat
2009
275
6 lat
2010
1722
5 lat
2011
1506
4 lata
2012
1293
3 lata
2013
189
Razem: 4 985