W Częstochowie działało kiedyś Muzeum Zabawek. Miasto było zagłębiem zabawkarskim

Muzeum zabawek w Częstochowie działało w latach 1972–80 przy Częstochowskiej Fabryce Zabawek (ul. Krótka 16). Było pierwszym tego typu muzeum w Polsce. Kolekcja obejmowała eksponaty od czasów najdawniejszych po współczesność. Na ekspozycji znajdowały się także wyroby fabryki częstochowskiej. Do najbardziej znanych należały modele samochodów ciężarowych (m.in. marki Star), opatrzonych częstochowską rejestracją CZZ 5050Y, osobowych (Fiat 125, Fiat 126, Polonez).

Jak podaje encyklopedia Częstochowy, sterowany elektrycznie model Fiata 125, wzorowany na modelu 1300, z częstochowską rejestracją SF 4046, zdobył w 1971 srebrny medal Krajowych Targach Poznańskich.

Decyzją Ministerstwa Kultury i Sztuki muzeum zostało zlikwidowane w 1980, a eksponaty zostały przeniesione do Muzeum Zabawkarstwa w Kielcach (dziś: Muzeum Zabawek i Zabawy). Można tam obejrzeć kolorową karuzelę łańcuchową, plastikowe i blaszane kolekcje samochodów z częstochowskimi rejestracjami, w tym unikatowy model Nysy 522, który nie został wdrożony do produkcji.

Z kolei Częstochowskie Zakłady Zabawkarskie Przemysłu Terenowego (w skrócie CZZ, czasem też Cezab) były PRL-owskim przedsiębiorstwem produkującym zabawki. Mieściły się w Częstochowie przy ul. Krótkiej, gdzie znajdowało się również Muzeum Zabawek.

Fabryka produkowała w latach 50. i 60. głównie samochody z blachy i plastiku, w latach 70. również zabawki zasilane bateriami, z napędem bezwładnościowym i sterowane elektrycznie za pomocą przewodu. W 1971 roku, na krajowych targach w Poznaniu – Częstochowskie Zakłady Zabawkarskie zostały nagrodzone srebrnym medalem za zabawkę samochód osobowy Fiat 125p o napędzie elektrycznym. Z racji, że model ten był odzwierciedleniem fiata 1300, różnił się szczegółami od później produkowanych modeli Fiata 1500. Przede wszystkim posiadał rejestrację charakterystyczną dla tamtego okresu SF4046, miał sporo chromowanych elementów (klamki, listwę boczną, ramki szyb). Pierwsza wersja tego modelu nie posiadała oświetlenia przednich lamp. Model różnił się też imitacją wnętrza, pierwsze modele jak w Fiacie 1300 miały biegi przy kierownicy. Różnica dotyczyła też podwozi, pierwsze modele nie miały na podwoziu namalowanej imitacji podwozia. Podwozia były w kolorach czarnym i pomarańczowym.

Wśród produkowanych w Częstochowskich Zakładach Zabawkarskich zabawek były Fiaty 125p i 126p, Polonezy, Stary, ciężarówki "Żbik", "Ryś", "Puma", Autosany, Ursusy. Powstał też model Nysy 522, niestety nigdy nie wszedł do produkcji, jedna sztuka znajduje się w Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach. Wszystkie późniejsze modele posiadały już rejestracją CZZ 4046. Ciężarówki i traktory, posiadały natomiast rejestrację CZZ 505Y.

Niektóre z zabawek (np. kolekcję Starów, kolorową karuzelę łańcuchową) można dziś zobaczyć w Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach, do którego zostały przeniesione wszystkie eksponaty po likwidacji częstochowskiego muzeum przyzakładowego. (źródło: encyklopedia Częstochowy, wikipedia)